Theo văn hóa người Việt, lễ an táng là một nghi thức tiễn đưa người thân về nơi an nghỉ cuối cùng. Dù ở bất cứ vùng miền hay tôn giáo nào, lễ an táng luôn được chuẩn bị và tiến hành với lòng thành kính sâu sắc. Vậy lễ an táng là gì? Quy trình tổ chức lễ an táng và có ý nghĩa như thế nào trong văn hóa Việt? Cùng Giang Thọ theo dõi bài viết dưới đây để biết thêm thông tin về an táng theo phong tục người Việt.

Lễ an táng là gì?

Lễ an táng là một nghi thức trang trọng trong tang lễ, bao gồm các thủ tục chôn cất thi hài người đã khuất theo các nghi lễ tôn giáo hoặc phong tục truyền thống của người dân địa phương. Lễ an táng không chỉ đơn thuần là hình thức chôn cất mà còn thể hiện ý nghĩa tâm linh sâu sắc, thể hiện được sự tôn trọng, lòng thành kính và ước nguyện của người đã khuất được yên nghỉ.

Khác với mai táng, an táng mang tính trang nghiêm và tâm linh hơn. Đây là bước cuối cùng trong chuỗi nghi lễ tang lễ, sau khi đã thực hiện các nghi thức như khâm liệm, nhập quan, phát tang,…

02 hình thức an táng phổ biến tại Việt Nam

Hiện nay, tại Việt Nam có 2 hình thức an táng phổ biến hiện nay là địa táng và hỏa táng. Cụ thể:

Địa táng

Địa táng là hình thức truyền thống lâu đời nhất, người mất được chôn cất dưới lòng đất. Mộ phần thường được xây kiên cố, đặt bia ghi danh để con cháu hương khói, thờ phụng.

Hỏa táng

Hỏa táng là hình thức thi thể được thiêu trong lò chuyên dụng, sau đó tro cốt được đặt vào hũ và lưu giữ tại nhà, chùa hoặc nghĩa trang. Hỏa táng ngày càng phổ biến, đặc biệt ở thành thị, vì tính gọn nhẹ, tiết kiệm đất và dễ di chuyển.

Ngoài 2 hình thức chính được thì vẫn còn một số hình thức khác ít phổ biến hơn như sau:

• Thủy táng: Thả thi thể hoặc tro cốt xuống sông hoặc biển.
• Huyền táng: Treo quan tài trên vách núi hoặc nơi cao.
• Thiền táng: Đây là hình thức an táng trong tư thế ngồi thiền.
• Điểu táng, Thiên táng: Đặt thi thể ở nơi hoang dã cho chim, thú ăn.

Xem thêm: Kinh đọc đám tang Công giáo – Ý nghĩa và hướng dẫn đọc chuẩn

Tuy nhiên, địa táng và hỏa táng vẫn là hai hình thức được nhiều người Việt Nam lựa chọn và thực hiện nhất hiện nay.

Quy trình lễ an táng đầy đủ theo phong tục Việt

Trong quy trình lễ an táng truyền thống đủ theo phong tục người việt thường diễn ra theo 3 giai đoạn chính:

Trước khi an táng

Gia đình lập bàn thờ tạm, phát tang và chuẩn bị các nghi lễ như tắm gội cho người mất, thay đồ tang, đặt các vật phẩm theo phong tục như gạo, tiền xu vào miệng người đã khuất. Sau đó, tiến hành khâm liệm và nhập quan đưa thi thể vào quan tài.

Trong lễ an táng

Thông thường, quá trình lễ an táng sẽ diễn ra trong một hoặc hai ngày. Bạn bè, người thân đến thắp hương, chia buồn cùng tang quyến. Tiếp đó, là lễ truy điệu và di quan rước linh cữu ra nơi an táng, thường kèm theo nghi thức đọc điếu văn, thả vàng mã hoặc rắc hoa.

Sau khi an táng

Gia đình tiếp tục cúng lễ trong các mốc quan trọng như lễ 3 ngày, 49 ngày, 100 ngày, giỗ đầu, giỗ mãn tang. Những nghi lễ này không chỉ mang ý nghĩa tưởng niệm, mà còn giúp người sống dần nguôi ngoai nỗi đau.

Nghi thức an táng theo các tôn giáo

Tùy theo tôn giáo, lễ an táng có những khác biệt nhất định về nghi lễ và quan niệm như sau:

Lễ an táng trong đạo Phật

Người theo đạo Phật tin vào vòng luân hồi, nhân quả. Lễ an táng vì vậy thường đi kèm với các nghi thức cầu siêu, tụng kinh niệm Phật để giúp hương linh sớm siêu thoát. Tăng ni được mời đến tụng kinh tại nhà hoặc chùa trước và sau khi an táng.

Lễ an táng trong Công giáo

Lễ an táng trong đạo Công giáo bắt đầu bằng Thánh lễ tại nhà thờ. Sau đó, linh cữu được đưa đến nghĩa trang để cử hành nghi thức tiễn biệt. Người Công giáo tin vào sự sống vĩnh cửu nơi Thiên đàng nên tang lễ thường mang sắc thái nhẹ nhàng, hy vọng hơn là bi thương.

Nghi thức dân gian

Ngoài các tôn giáo chính thống, nhiều gia đình Việt vẫn giữ các tập tục dân gian như chọn giờ hoàng đạo để chôn cất, đốt vàng mã, rắc gạo muối,… nhằm cầu mong vong linh an yên và tránh vận rủi cho người sống.

Ý nghĩa của lễ an táng trong văn hóa Việt

Lễ an táng không chỉ là nghi thức tiễn biệt người đã khuất, mà còn là cách người Việt gìn giữ giá trị đạo hiếu và truyền thống tâm linh lâu đời. Mỗi lễ tiễn đưa đều chất chứa lòng kính trọng, tình cảm sâu nặng và niềm tin vào sự kết nối giữa hai thế giới âm và dương. Dưới đây là ý nghĩa chi tiết lễ an táng trong văn hóa người Việt như sau:

Thể hiện sự tôn kính và lòng hiếu thảo

Lễ an táng là thời khắc để con cháu bày tỏ tình cảm thương tiếc, lòng biết ơn và sự tôn kính với người đã khuất. Mỗi nghi lễ, từ khâm liệm, phát tang đến di quan đều mang trong mình thông điệp về đạo hiếu nền tảng đạo đức của văn hóa Việt Nam.

Mong muốn người đã khuất được an nghỉ

Người Việt luôn mong rằng sau khi nhắm mắt xuôi tay, người thân sẽ được yên nghỉ nơi suối vàng, không còn vướng bận trần gian. Các nghi lễ trong lễ an táng, từ tụng kinh, cầu siêu đến chọn giờ chôn cất đều thể hiện lòng thành và mong ước cho vong linh được siêu thoát.

Gìn giữ bản sắc văn hóa

Tang phục, hương hoa, bài vị,… tất cả đều là nét đẹp truyền thống trong lễ tang của người Việt. Thông qua lễ an táng, các giá trị văn hóa dân tộc được gìn giữ, truyền lại từ thế hệ này sang thế hệ khác như một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần.

Gắn kết cộng đồng

Lễ an táng không chỉ là chuyện riêng của một gia đình, mà còn là lúc bạn bè, hàng xóm, họ hàng cùng đến chia buồn, động viên, giúp đỡ. Chính sự có mặt và sẻ chia ấy làm nên tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái một đặc điểm nổi bật trong văn hóa cộng đồng của người Việt.

Cầu nối giữa thế giới người sống và người đã khuất

Theo quan niệm truyền thống, cái chết không phải là sự kết thúc, mà là sự chuyển tiếp sang một thế giới khác. Lễ an táng trở thành cầu nối giữa hai cõi, là cách để con cháu gửi gắm sự tưởng nhớ, cầu nguyện cho linh hồn người mất được yên lành, đồng thời mong được phù hộ, chở che trong cuộc sống hiện tại.

Lưu ý và kiêng kỵ trong lễ an táng

Khi tổ chức tang lễ, có một số điều bạn nên lưu ý và kiêng kỵ để thể hiện sự thành kính. Cụ thể:

• Không viết sai tên người mất trên bài vị, linh cữu hoặc bàn thờ.
• Không sử dụng hoa giả, hoa héo trên bàn thờ.
• Không để bàn thờ tạm nơi ồn ào, kém trang nghiêm.
• Không để đèn, nhang tắt trong suốt tang lễ tượng trưng cho sự ngắt quãng âm dương.
• Không bày vật phẩm sai lệch tín ngưỡng như búp bê, tượng lạ…

Những lưu ý này thể hiện lòng tôn trọng với người đã khuất và giữ sự bình an cho gia đình còn lại.

Nên chọn dịch vụ an táng trọn gói ở đâu?

Trong khoảnh khắc tiễn biệt người thân, nỗi đau mất mát thường khiến gia đình trở nên lúng túng, nhất là khi không có kinh nghiệm tổ chức tang lễ. Theo đó, một đơn vị uy tín, hiểu nghi lễ và thấu cảm hoàn cảnh sẽ là chỗ dựa đáng tin cậy, giúp gia đình lo liệu chu toàn hậu sự trong sự trọn vẹn và trang nghiêm.

Dịch vụ mai táng Giang Thọ là đơn vị đã đồng hành cùng nhiều gia đình trong những giờ phút thiêng liêng và đầy cảm xúc ấy. Không chỉ hỗ trợ về nghi lễ, hậu cần hay thời gian tổ chức, Giang Thọ còn thấu hiểu từng phong tục, tín ngưỡng để mỗi lễ tiễn đưa đều được thực hiện đúng mực, nhẹ nhàng và nhân văn.

Tận tâm trong từng chi tiết, rõ ràng trong từng chi phí, Giang Thọ không đơn thuần là dịch vụ mà còn là một người bạn đồng hành thầm lặng, giúp gia đình an lòng đưa tiễn người thân về nơi an nghỉ cuối cùng.

Nếu bạn đang cần tư vấn tổ chức lễ tang trọn gói, hãy liên hệ với dịch vụ mai táng Giang Thọ để được hỗ trợ tận tâm và chu đáo. Mỗi sự tiễn đưa đều xứng đáng được thực hiện bằng cả tấm lòng thành kính.

Bài viết trên đã giải đáp lễ an táng là gì và quy trình tổ chức lễ an táng theo đúng phong tục người Việt. Hy vọng những chia sẻ này sẽ phần nào giúp bạn và gia đình có thêm hiểu biết để chuẩn bị chu toàn trong những thời khắc thiêng liêng và đầy cảm xúc.

Các câu hỏi thường gặp (FAQ)

Cặp đèn cầy bái quan có ý nghĩa gì?

Cặp đèn cầy bái quan tượng trưng cho ánh sáng dẫn đường, giúp linh hồn người đã khuất tìm về nơi an nghỉ và thể hiện lòng thành kính của con cháu trong giây phút tiễn biệt.

Tại sao lại hoả thiêu?

Hỏa thiêu giúp thi thể tan rã nhanh chóng, sạch sẽ và tiết kiệm đất chôn cất. Ngoài ra, nhiều người tin rằng hỏa táng giúp linh hồn sớm siêu thoát, không vướng bận trần gian.

Lễ truy điệu và đưa tang là gì?

Lễ truy điệu là nghi thức tưởng niệm, tiễn biệt người mất trước khi an táng. Sau đó, là lễ đưa tang nghi thức di quan, đưa linh cữu ra nơi chôn cất hoặc hỏa táng.

Người mất sau bao lâu thì phát tang?

Thông thường, phát tang diễn ra trong vòng 1 – 2 tiếng sau khi người mất, sau khi đã vệ sinh thi thể, thay đồ tang và lập bàn thờ tạm.

Người chết bao lâu thì liệm?

Việc liệm thường thực hiện sau 4–6 tiếng kể từ khi mất, tùy điều kiện thời tiết và quy định phong tục vùng miền, nhằm đảm bảo thi thể không bị phân hủy.

Ai được tổ chức lễ truy điệu?

Lễ truy điệu thường được tổ chức cho những người có vị trí xã hội, công tác trong tổ chức, đoàn thể hoặc người có đóng góp lớn cho cộng đồng. Trong gia đình, truy điệu cũng có thể được thực hiện như một nghi thức trang trọng tiễn biệt.