Lễ động quan là gì? Đây là nghi thức quan trọng trong tang lễ truyền thống, đánh dấu thời khắc di chuyển linh cữu người đã mất đến nơi an táng cuối cùng. Lễ này mang ý nghĩa tiễn biệt thiêng liêng và được tổ chức theo phong tục, tín ngưỡng mỗi vùng miền, tôn giáo. Trong bài viết này, Giang Thọ sẽ giúp bạn tìm hiểu tất tần tật về quy trình và nghi lễ động quan.
Lễ động quan là gì? Nguồn gốc và ý nghĩa trong văn hóa tang lễ
Lễ động quan là nghi thức cuối cùng đưa quan tài người đã khuất đến nơi an táng hoặc hỏa táng. Nghi thức do đội an táng hoặc thanh niên trong cộng đồng thực hiện, phổ biến ở nông thôn.
Lễ động quan xuất phát từ văn hóa truyền thống người Việt, thể hiện sự tôn kính với người đã khuất. Đây là nghi lễ chuyển giao quan trọng giữa cõi trần với thế giới bên kia, giúp linh hồn an nghỉ và gia đình được thanh thản.
Lễ động quan thường tổ chức vào buổi sáng hoặc giữa buổi sáng theo truyền thống. Thời điểm này giúp tạo không khí tĩnh tâm và thuận tiện cho nghi lễ cũng như việc thăm mộ sau đó.
Quy trình thực hiện lễ động quan truyền thống
Bên cạnh việc hiểu rõ lễ động quan là gì, bạn cần nắm quy trình thực hiện lễ động quan truyền thống:
Chuẩn bị trước khi làm lễ
Trước khi tiến hành lễ động quan, gia đình của người mất cần phải chuẩn bị các vật dụng sau:
- Quan tài: Lựa chọn phù hợp về kích thước, theo tín ngưỡng của người đã khuất.
- Người làm lễ: Chọn đội ngũ nhân viên hoặc người thân có kinh nghiệm tổ chức nghi thức tang lễ.
- Nghi thức: Chuẩn bị các thủ tục, bài cúng, trình tự lễ theo phong tục truyền thống hoặc tôn giáo.
Các bước trong lễ động quan
Lễ động quan trong văn hoá người Việt thường được thực hiện theo các bước sau:
- Cúng động quan: Làm lễ cúng xin phép tổ tiên, các vị thần để di chuyển quan tài.
- Khâm liệm: Hoàn tất việc đặt linh cữu trong quan tài, chuẩn bị cho nghi thức di chuyển.
- Bái quan: Người thân, con cháu lần lượt đến tiễn biệt, bày tỏ lòng thương tiếc.
- Động quan: Di chuyển quan tài ra khỏi nhà tang hoặc nhà quàn.
- Đập siêu: Gia chủ làm lễ đập vỡ cái siêu đất đặt dưới quan tài, cầu mong linh hồn người mất được siêu thoát.
- Rước linh: Đoàn người đưa linh cữu đi, thường có kèn trống, cờ phướn đi kèm.
- An táng: Tiến hành lễ hạ huyệt hoặc hỏa táng theo nguyện vọng gia đình.
Nghi thức di quan, tiếp nối sau động quan
Nghi thức di quan là bước tiếp theo sau lễ động quan, chuyển quan tài từ nhà tang đến nơi an táng cuối cùng. Quá trình do đội ngũ chuyên nghiệp hoặc người thân thực hiện, kèm nghi lễ trang trọng như rước linh và cầu siêu, tiễn biệt người đã khuất về nơi an nghỉ.
Nghi thức động quan trong từng tôn giáo
Nghi thức động quan trong các tôn giáo khác nhau, cụ thể:
Nghi thức lễ động quan theo Phật giáo
Lễ động quan trong Phật giáo là nghi thức trang nghiêm, tôn vinh người đã qua đời và cầu nguyện sự che chở của đức Phật. Quá trình gồm có các bước sau:
- Lễ tụng kinh: Tăng ni và gia đình cùng tụng kinh cầu siêu, mong người đã khuất được siêu thoát.
- Phúng điếu: Người thân, bạn bè gửi lời tiễn biệt, chia sẻ lòng thành kính.
- Rước linh: Di chuyển linh cữu trang trọng đến nơi an táng cuối cùng.
Xem thêm: Những điều cần biết về tang lễ trong phong tục người Việt
Nghi thức lễ động quan theo Công giáo
Lễ động quan theo Công giáo gồm ba phần chính:
- Lễ tiễn biệt: Gia đình, bạn bè tụ họp để tiễn biệt người đã khuất trong không khí trang nghiêm.
- Thánh lễ cầu hồn: Thánh lễ được cử hành để cầu nguyện cho linh hồn người quá cố được yên nghỉ.
- Đưa linh cữu: Linh cữu được di chuyển ra khỏi nhà thờ hoặc nơi tổ chức lễ để đưa đến nơi an táng cuối cùng.
So sánh sự khác biệt giữa những tôn giáo
Mỗi tôn giáo có cách thực hiện nghi thức động quan riêng biệt và ý nghĩa khác nhau. Cụ thể:
| Tiêu chí | Phật giáo | Công giáo |
| Mục đích chính | Cầu nguyện, thỉnh kinh, mong người đã khuất được siêu thoát, bảo hộ của Đức Phật | Tiễn biệt, cầu nguyện cho linh hồn được an nghỉ thiên đàng |
| Nghi thức chính | Lễ tụng kinh, thỉnh kinh, phúng điếu, rước linh | Thánh lễ cầu hồn, lễ tiễn biệt, thắp nến, lễ trấn bảo |
| Không gian tổ chức | Chùa hoặc nơi chuẩn bị lễ tại nhà | Nhà thờ hoặc nơi trang nghiêm |
| Thành phần tham gia | Thầy cúng, gia đình, phật tử | Linh mục, gia đình, cộng đồng giáo dân |
| Phong cách nghi lễ | Trang nghiêm, âm nhạc trầm lắng, tụng kinh | Trang trọng, có lời giảng, thánh ca |
Phân biệt lễ động quan và lễ di quan
Lễ động quan và lễ di quan là 2 nghi thức riêng biệt trong tang lễ. Cụ thể:
| Tiêu chí | Lễ Động Quan | Lễ Di Quan |
| Khái niệm | Nghi thức tiễn biệt sau lễ nhập quan, mang ý nghĩa đưa tiễn người đã khuất. | Chuyển quan tài đến nơi an táng cuối cùng, do đội an táng thực hiện. |
| Ý nghĩa chính | Tưởng nhớ, tiễn biệt, chia tay người đã mất theo nghi thức trang trọng. | Di chuyển quan tài đến nơi an nghỉ cuối cùng. |
| Thời điểm thực hiện | Sau khi khâm liệm, lễ nhập quan đã hoàn tất. | Khi di chuyển quan tài từ nhà tang hoặc nhà quàn đến nơi an táng. |
| Phân bố theo vùng miền | Phổ biến ở miền Bắc, một số khu vực miền Trung. | Phổ biến ở miền Nam, một số khu vực miền Trung. |
| Ý nghĩa văn hóa | Mang tính nghi lễ, mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. | Mang tính công đoạn vận chuyển trong tang lễ. |
Những lưu ý quan trọng khi thực hiện lễ động quan
Dưới đây là những lưu ý quan trọng giúp lễ động quan được thực hiện trang nghiêm và chu đáo:
- Lễ động quan, an táng có thể tổ chức riêng hoặc gộp tùy phong tục của gia đình.
- Trang phục nên tối màu, bàn thờ gọn gàng, tránh đồ sặc sỡ.
- Cần bảo vệ sức khỏe cho trẻ nhỏ, người lớn tuổi, hạn chế tiếp xúc môi trường không khí nặng nề.
- Nên nhờ đơn vị chuyên nghiệp hỗ trợ để nghi lễ diễn ra đúng và trang nghiêm.
Giang Thọ – Dịch vụ tổ chức tang lễ trọn gói tại TP.HCM
Với hơn 20 năm kinh nghiệm phục vụ hàng ngàn gia đình miền Nam, Giang Thọ đồng hành tổ chức tang lễ theo nghi lễ truyền thống Việt, Hoa và các tôn giáo như Phật giáo, Công giáo, Tin Lành, Cao Đài, … Mọi nghi lễ được chuẩn bị chu đáo, thể hiện sự tôn kính người đã khuất, an ủi người thân.
Dịch vụ trọn gói từ quan tài, xe tang, nhạc lễ, thủ tục pháp lý đến trang trí và nghi lễ tiễn đưa, minh bạch chi phí, giúp gia đình nhẹ gánh nhưng vẫn giữ gìn giá trị văn hóa tâm linh.
Địa chỉ những nhà tang lễ mà Giang Thọ phục vụ:
- 1/339 đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Quận 3 (Chùa Vĩnh Nghiêm).
- 395 đường Trần Phú, Quận 5 (Nhà tang lễ An Bình).
- 336 đường Trần Phú, Quận 5 (Nhà tang lễ Nguyễn Tri Phương).
- 243 đường Sư Vạn Hạnh, Quận 10 (Chùa Ấn Quang).
- Số 1 đường Lý Thường Kiệt, Tân Bình (Nhà tang lễ Bệnh viện Thống Nhất).
- Nhà tang lễ Thành Phố, Bình Tân (Đường Võ Văn Kiệt).
Địa chỉ những trung tâm hỏa táng được Mai Táng Giang Thọ hỗ trợ:
- Nhà hỏa táng Bình Hưng Hòa (Bình Tân).
- Nhà hỏa táng Đa Phước (Bình Chánh).
- Hoa viên Sala Garden (Long Thành).
- Phước Lạc Viên (Dĩ An).
- Tháp Long Thọ (Củ Chi).
Vậy là bạn đã hiểu được lễ động quan là gì, ý nghĩa sâu sắc của nghi thức này trong tang lễ cũng như các bước thực hiện theo từng tôn giáo. Dù là Phật giáo, Công giáo hay phong tục dân gian, mỗi nghi lễ đều thể hiện lòng tôn kính và mong muốn tiễn biệt người đã khuất về nơi an nghỉ cuối cùng một cách trọn vẹn, trang nghiêm.
Thông tin liên hệ
- Địa chỉ: 19E/27 Lô A Đường Cây Sung P.14 Quận 8 TP.Hồ Chí Minh.
- Hotline/Zalo: 0907 250 036.
- Email: [email protected].
